Nederland – Esch
Esch heeft ongeveer 2.200 inwoners. Het dorp vormt samen met de dorpen Haaren, Helvoirt en Biezenmortel, de gemeente Haaren. De bewoners kunnen kiezen uit verschillende vrijetijdsbestedingen: er zijn diverse sport- en muziekverenigingen. Er worden daarnaast nog allerlei activiteiten georganiseerd in het gemeenschapshuis dat midden in het dorp ligt.
Esch heeft een peuterspeelzaal, naschoolse kinderopvang en een basisschool.
Het dorp Esch werd in veel geschriften uit de twaalfde en dertiende eeuw vermeld als “Hesc”, een plaats waar essen groeien. Het dorp werd al bewoond in de Romeinse tijd (anno 60 – 270). Dit kwam door de geografische ligging van Esch, bij een punt waar drie riviertjes (de Beerse, de Reusel en de Leij) samenkwamen. Deze ligging was belangrijk voor nederzettingen in de prehistorie en de vroege middeleeuwen.
Esch is mede bekend door de ontdekking van diverse tumulus-graven uit de Romeinse tijd. Deze werden gevonden tussen 1950 en 1961. Een waardevolle graftombe, opgegraven in 1952, werd dankzij vele foto’s en tekeningen gereconstrueerd en kan bewonderd worden in de archeologische afdeling van het Noord-Brabant Museum in ’s-Hertogenbosch (de dichtstbijzijnde stad). Het is een van de belangrijkste kunstvoorwerpen van het museum, samen met het barnstenen beeld van de god Bacchus, vergezeld door een sater en een panter. Deze voorwerpen werden gevonden in Esch in de “graftombe van een rijke dame”.
Het middeleeuwse Esch is nog steeds terug te zien in de oude Gotische toren van de kerk. Halverwege de negentiende eeuw kreeg Esch zijn eigen gemeentehuis. Het werd in 1856 geopend en was in gebruik tot 1969. Daarna zijn de gemeentelijke overheden verplaatst naar het oude, maar veel grotere en comfortabelere huis van de burgemeester.
Esch heeft ook een gilde, het Sint-Willibrordusgilde. Dit gilde bestaat al heel lang en vierde in 1997 zijn vierhonderdjarig bestaan met een grootse manifestatie.
Elk jaar op Hemelvaartsdag, als de kastanjebomen bloeien, worden de nieuwe inwoners van Esch verwelkomd tijdens het Bierpompfeest. Er zijn allerlei activiteiten in het centrum van het dorp met live muziek en iedereen kan een biertje krijgen dat door de enige onbezoldigd ambtenaar van de gemeente, de biertapper, uit de bierpomp wordt getapt. De plaatselijke verenigingen presenteren zichzelf op en rond de markt zodat de nieuwe inwoners een goede indruk krijgen van wat er allemaal in Esch te doen is.
De heer Van Agt, voormalig minister-president van Nederland, noemde Esch ooit “de glimlach van Brabant”. Een terechte bijnaam wat u na een bezoek aan Esch absoluut zult beamen!